سبک مینیاتور کمال‌الدین بهزاد به نام افغانستان در فهرست میراث فرهنگی یونسکو ثبت شد

تصویری از هنر میناتور

منبع تصویر، Getty Images

هنر مینیاتور به سبک کمال‌الدین بهزاد در بیستمین نشست آژانس فرهنگی ملل متحد که این روزها در دهلی نو، پایتخت هند، در حال برگزاری است، به نام افغانستان در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت شد.

سازمان علمی و فرهنگی ملل متحد این خبر را در حساب رسمی خود در شبکهٔ اجتماعی ایکس منتشر کرده است.

به این ترتیب یونسکو اهمیت هنری و فرهنگی این سنت فاخر را به رسمیت شناخت که به معنی محافظت و اشاعه بین‌المللی آن از طرف این نهاد ملل متحد است.

بر اساس توضیح رسمی یونسکو، سبک مینیاتور بهزاد همچنان یک سنت زنده است که از طریق موسسات هنری، کارگاه‌ها و مراکز فرهنگی در سراسر افغانستان آموزش داده شده و تمرین می‌شود. به گفته یونسکو این تعامل مستمر، ضامن حفظ تکنیک‌ها، نمادگرایی و زیبایی‌شناسی تاریخی این هنر است.

سفارت افغانستان در فرانسه ـ که نمایندگی این کشور را در یونسکو نیز بر عهده دارد ـ در صفحهٔ فیسبوک خود نوشته است این دستاورد مهم فرهنگی نتیجهٔ تلاش مشترک نمایندگی دایمی افغانستان در یونسکو، هنرمندان، استادان، پژوهشگران و جوامع هنری کشور است.

این سفارت‌خانه همچنان از سوی نمایندگان منصوب دولت پیشین اداره می‌شود.

تاریخ مینیاتور در منطقه با نام کمال‌الدین بهزاد، برجسته‌ترین هنرمند این عرصه، گره خورده است؛ هنرمندی که در هرات زاده شد و شماری از ماندگارترین آثارش را نیز در همین شهر خلق کرد.

کمال‌الدین بهزاد نقاش سده‌های نهم و دهم هجری از برجسته‌ترین نگارگران تاریخ هنر و چهره‌ای اثرگذار در مکتب هرات و سپس مکتب تبریز بود

نمونه‌ای کارهای اخیر میناتور در هرات

با وجود آنکه در هرات در دهه‌های اخیر، در کنار نقاشی کلاسیک، سبک‌های مدرن، طراحی و گرافیک نیز تجربه و دنبال شده، هنر مینیاتور و تذهیب همچنان پر طرفدار است.

مینیاتور ـ که آن را نگارگری یا مصورسازی نیز می‌نامند ـ یکی از برجسته‌ترین مکاتب خود را در عصر تیموریان در هرات شکل داد.

در این شیوهٔ نقاشی، تصاویر شباهت مستقیم به جهان واقعی ندارند؛ حجم‌پردازی، سایه‌روشن و پرسپکتیو به معنای کلاسیک آن رعایت نمی‌شود و منظره‌ها اغلب رنگی شاعرانه و خیال‌انگیز دارند.

ثبت «هنر مینیاتور به سبک بهزاد» به نام افغانستان در یونسکو واکنش‌های فراوانی در شبکه‌های اجتماعی برانگیخته و شماری از فرهنگیان و چهره‌های سیاسی از این اقدام استقبال کرده‌اند.

در بستمین نشست یونسکو همچنین «سمنو» از تاجیکستان، ساز گلی «بوریندو» از پاکستان، نوعی بازی محلی عراقی به نام «محیبس»، جشن دیوالی از هند، «کوشاری» غذای تند مصری و همچنین غذاهای ایتالیایی نیز در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت شدند.

هنر میناتور هرات
توضیح تصویر، هنر مینیاتور و تذهیب همچنان در میان هنرمندان هراتی پر طرفدار است