واکنش پاکستان به فیصله «شورای علما» در کابل؛ پیشتر به چنین تعهداتی عمل نشده است
منبع تصویر، Foreign Office PK
- نویسنده, حفیظالله معروف
- شغل, بیبیسی - کابل
پاکستان با احتیاط از قطعنامهای که توسط «شورای علما» در کابل صادر شد و در آن آمده است که هیچ شهروند افغان حق «فعالیت نظامی» در خارج از افغانستان را ندارد، استقبال کرد؛ اما اعلام کرد که پیش از این نیز به چنین تعهداتی عمل نشده است.
طاهر اندرابی، سخنگوی وزارت خارجه پاکستان، امروز پنجشنبه ۱۱ دسامبر (۲۰ قوس) در یک نشست خبری در اسلامآباد گفت: «درک جدی بودن وضعیت توسط بخشی از جامعه افغانستان و پذیرش این موضوع که خاک اینکشور نه تنها توسط تیتیپی [تحریک طالبان پاکستان]، بلکه توسط اتباع آنها نیز برای انجام فعالیتهای تروریستی در پاکستان استفاده میشود، گامی مثبت و قابل استقبال است.»
اما او گفت که به «تعهدات مشابه قبلی عمل نشده است» و همین دلیل بود که پاکستان بر ارائه «ضمانت کتبی» از سوی افغانستان در مذاکرات تأکید کرده است.
حکومت طالبان در گذشته بارها ادعاهای پاکستان را رد کرده و گفته است که از خاک افغانستان علیه هیچ کشوری استفاده نمیشود.
سخنگوی وزارت خارجه پاکستان افزود که قطعنامه علمای افغان «یک ضمانت کتبی کامل نیست، چون مشخصاً از پاکستان و عوامل تیتیپی صراحتاً در آن یاد نشده است.»
او افزود که پاکستان همچنان این سند را ارزیابی میکند، اما در این خصوص از رهبری حکومت طالبان در افغانستان تضمین و اطمینان کتبی میخواهد.
«شورای علما» در کابل بهطور ضمنی افغانها را از جنگ در پاکستان منع کرد
منبع تصویر، Getty Images
در کابل صدها «عالم دینی» که از ولایتهای مختلف افغانستان روز چهارشنبه، ۱۹ قوس، گردهم آمده بودند، در قطعنامهای اعلام کردهاند که «هیچ افغان» اجازه ندارد در جنگهای خارج از افغانستان شرکت کند.
این نشست به ابتکار حکومت طالبان برگزار شده بود و شماری از مقامهای بلندپایه طالبان از جمله عبدالحکیم حقانی، رئیس دادگاه عالی، محمد خالد حنفی، وزیر امر به معروف و ندا محمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی حکومت طالبان نیز در آن حضور داشتند.
در قطعنامهای که نسخهای از آن بدست بیبیسی رسیده، آمده است: «چون از سوی امیر شرعی [رهبر طالبان] به هیچ افغان اجازه داده نشده که برای فعالیت نظامی به خارج برود، پس اگر کسی تخلف کند، رفتن او جایز نیست.»
در این قطعنامه از حکومت طالبان خواسته شده است که جلو کسانی را بگیرد که برای جنگ به خارج میروند.
اما در آن مشخص نشده که چگونه جلو آنها گرفته خواهد شد. همچنین روشن نشده که این افراد به کدام کشور یا کشورها برای جنگ میروند، اما ظاهراً هدف پاکستان است.
دولت پاکستان به طور مکرر گفته است که افراد مرتبط با تحریک طالبان پاکستان (تیتیپی) به نیروهای پولیس و ارتش آن کشور حمله میکنند و از حکومت طالبان خواسته است علیه آنها اقدام کند.
میان حکومت طالبان و هیأتهای پاکستانی در چهار مرحله مذاکرات در دوحه، استانبول و ریاض، موضوع اصلی و دشوار که گفتوگوها را با مشکل مواجه کرده بود، مسأله تحریک طالبان پاکستان بود.
در مذاکرات میان حکومت طالبان و دولت پاکستان در چهار مرحله در دوحه، استانبول و ریاض، مساله تحریک طالبان پاکستانی (تیتیپی) موضوع اصلی و دشواری بود که گفتگوها را با مشکل مواجه کرد.
پاکستان از حکومت طالبان میخواهد که علیه تیتیپی اقدام کند. اما حکومت طالبان تأکید دارد که به هیچکس اجازه نمیدهد از خاک افغانستان علیه دیگری استفاده کند و اضافه میکند که حملات تیتیپی در پاکستان، موضوع داخلی پاکستان است.
جنگ علیه یورش به افغانستان «جهاد» خوانده شده است
منبع تصویر، Getty Images
در ماده دوم این قطعنامه پنجمادهای آمده است که اگر بر افغانستان تجاوز خارجی صورت گیرد، جنگ علیه آن «فرض عین» و «جهاد مقدس» شمرده میشود. در این ماده تصریح شده است: «اگر هر کسی از خارج بر افغانستان تجاوز کند یا بر حریم مسلمانان تعدی نماید، بر همه افغانها دفاع از نظام، خاک و ارزشهایشان فرض عین است و این دفاع جهاد مقدس خوانده میشود.»
یکی از شرکتکنندگان نشست که نخواست نامش فاش شود، به بیبیسی گفت که در واقع «هدف اصلی پاکستان» است؛ زیرا به گفته او در ماههای اخیر این کشور در کابل و چند ولایت دیگر افغانستان حملات هوایی انجام داده است.
این شرکتکننده افزود که از هر ولایت دستکم سه عضو «شورای علما» به این نشست دعوت شده بودند. اعضای «شورای علما» در ولایتها مستقیماً توسط هبتالله آخندزاده، رهبر حکومت طالبان تعیین میشوند.
به گفته برخی منابع دیگر، در میان این علما، نمایندگانی از وزارت امر بالمعروف، وزارت معارف، وزارت حج و اوقاف و نیز دادگاه عالی طالبان حضور داشتند.
هنوز روشن نیست که این تصمیمات تا چه حد قابلیت اجرایی داشته باشند، اما احتمالاً حکومت طالبان میخواهد با چنین نشستهایی هم مانع پیوستن افراد به تحریک طالبان پاکستان (تیتیپی) شود و هم در صورت حملات بیشتر پاکستان بر افغانستان، حمایت مردمی را جلب کند.
نکته دیگری که از این قطعنامه برداشت میشود، این است که حکومت طالبان شاید بخواهد چراغ سبزی به پاکستان نشان دهد که در برابر اقدامات تیتیپی گامهای عملی برمیدارد.
