بخش توسعهٔ ملل متحد: طوفان ریگ در افغانستان ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش یافته است

توضیح ویدئو، گفت‌وگو با نجیب الله سدید، پژوهشگر منابع آب و محیط زیست

برنامه توسعهٔ ملل متحد (UNDP) در تازه‌ترین گزارش خود افغانستان را در میان ۱۰ کشور آسیب‌پذیر از تغییرات اقلیمی قرار داده و افزوده که بخش‌هایی از این کشور در ماه‌های معین سال دچار طوفان ریگ و گرد و غبار می‌شوند که برای ساکنان زیان‌بار است.

براساس این گزارش، مردم در ولایت‌های جنوبی و جنوب‌غربی همانند هرات، فراه، نیمروزو قندهار سالانه بیشتر از ۵۰ روز در معرض طوفان ریگ قرار می‌گیرند و در ولایت‌های شمالی، از جمله بلخ و جوزجان نیز ساکنان ۲۰ تا ۳۰ روز شاهد چنین طوفان هستند.

این نهاد افزایش طوفان ریگ در افغانستان را ۱۵ تا ۲۰ درصد اعلام کرده و افزوده است که علت آن خشکسالی طولانی‌مدت و از دست رفتن پوشش گیاهی در این کشور است.

برنامه توسعهٔ ملل متحد افزوده که برای حل این مشکل، این نهاد با مردم در شرق افغانستان کار می‌کند، تا باکاشت درختان مقاوم در برابر خشکی و بازسازی زمین‌های تخریب‌شده، جلو این کار را بگیرد.

به گفتهٔ برنامه توسعهٔ ملل متحد، این اقدامات نه تنها مقاومت اقلیمی را تقویت می‌کند بلکه باعث تثبیت خاک و افزایش پوشش گیاهی می‌شوند که به کاهش طوفان ریگ و گرد و غبار هم کمک می‌کند.

این نهاد افزوده که با فراهم سازی برق خورشیدی برای شفاخانه‌ها، مکاتب، چاه‌های آب و کسب‌وکارهای کوچک تلاش می‌کند که مردم نیاز به هیزم و یا سوخت گران قیمت نداشته باشند.

در گزارش برنامه توسعهٔ ملل متحد آمده که با آموزش مردم در زمینه آمادگی برای مقابله با بلایایی طبیعی و سیستم هشدار زودهنگام تلاش می‌کند سطح پاسخ دهی را افزایش دهد و خطرات را کاهش دهد.

در این زمینه با نهادهای محلی همکاری می‌کند تا اطلاعات و برنامه‌ریزی محیط زیستی آنان را بهبود بخشد.

برنامه توسعهٔ ملل متحد افزوده که این نهاد از گنجاندن ریسک طوفان‌های گرد و غبار در طرح ملی سازگاری افغانستان و راهبرد تغییرات اقلیمی حمایت کرده است.

بادهای ۱۲۰ روزهٔ هرات

طوفان گرد و خاک و چند نفر سوار بر یک ریکشا

منبع تصویر، Getty Images

افغانستان خشکسالی چندین ساله را پشت سرگذاشته و میزان خشکسالی در یک سال گذشته شدیدترین بوده است.

این وضعیت باعث به وجود آمدن گرد و غبار سنگین در تابستان سال گذشته، در سراسر این کشور شده بود. ولایت‌های جنوبی و جنوب‌غربی، همانند فراه، نمیروز و هرات سالانه شاهد طوفان تابستانی می‌باشند که در این میان هرات به «بادهای ۱۲۰ روزه‌» معروف است. وزش این باد از اوایل ماه جوزا آغاز شده و به مدت سه ماه با سرعتی تا ۱۲۰ کیلومتر در ساعت می‌وزد.

غلظت گرد و خاک در برخی از روزهای تابستان سال گذشته به حدی می‌رسید که اکثر شهروندان هرات از خانه‌های خود بیرون شده نمی‌توانستند.

منشاء بادهای ۱۲۰روزه، بادهایی است که از شمال افغانستان و پاکستان به سوی سیستان و بلوچستان می‌وزند.

این در حالی است که نمایندگان حکومت طالبان در سی‌ومین کنفرانس اقلیمی ملل متحد (کاپ۳۰) که امسال در برازیل برگزار شد، شرکت نکرده بود.

اداره حفاظت از محیط زیست حکومت طالبان با انتقاد گفته بود که این کشور با وجود آسیب‌پذیری شدید اقلیمی نادیده گرفته شده است.

حوادث طبیعی مهم در افغانستان

دشت خشک

منبع تصویر، UNDP

افغانستان کشور محاط به خشکی است که در کنار زمستان‌های سرد و طاقت‌فرسا و خشکسالی، میزان وقوع حوادث طبیعی همانند زلزله، رانش زمین، برف‌کوچ، طوفان و سیل، در آن بسیار بالاست.

آمارهای تقریبی نشان می‌دهد که از سال ۱۹۷۰ تا سال ۲۰۱۲، حدود ۹ الی ۲۰ هزار نفر در اثر زلزله در این کشور جان سپرده‌اند، جاری شدن سیل نیز ۳۹۶ الی ۵۹۷ میلیون دالر به این کشور زیان رسانده و خشکسالی به ۶ الی ۹ میلیون نفر در این سال‌ها آسیب‌های جانی و مالی وارد کرده است.

تنها در سال ۲۰۱۲ حدود ۳۸۳ حادثه طبیعی در این کشور رخ داده که به بیش از ۲۵۸ هزار نفر در ۱۹۵ ولسوالی آسیب رساند. ۴۷۹ نفر جان دادند و بیش از ۲۹ هزار خانه تخریب شدند.

افغانستان دوازدهمین کشور زلزله‌خیز جهان است. از نظر خشکسالی در سطح جهان در ردهٔ بیست و دوم قرار دارد و بیست‌وچهارمین کشور سیل‌خیز دنیا محسوب می‌شود.

از نظر رانش زمین نیز در جایگاه سی‌ام جهان قراردارد و هشتاد‌ودومین کشور طوفان‌خیز جهان است.