पहलगाम हे भारताचं स्वित्झर्लंड म्हणून का ओळखलं जातं?

जम्मू-काश्मीरच्या पहलगामपासून पाच किलोमीटरवर असलेल्या बैसरन इथे झालेल्या अतिरेकी हल्ल्यात महाराष्ट्रातील सहा जणांसह 26 पर्यटकांचा मृत्यू झाला.

पहलगाम हे जम्मू-काश्मीरच्या अनंतनाग जिल्ह्यातलं गाव एक लोकप्रिय पर्यटन���्थळ म्हणून ओळखलं जातं.

दरवर्षी इथे देशभरातून आणि परदेशातूनही मोठ्या संख्येनं पर्यटक येतात.

अधिकृत आकडेवारीनुसार 2024 मध्ये 35 लाख पर्यटकांनी काश्मीरला भेट दिली आणि मोठ्या संख्येनं लोक पहलगामलाही आले होते.

यातले बहुतांशजण मार्च ते जून या कालावधीत काश्मीरला भेट देतात. कारण या कालावधीत पहलगामचं सौंदर्य पाहण्याची संधी मिळते.

हे गाव आणि आसपासचा प्रदेश हिरवीगार कुरणं आणि सुंदर सरोवरांसाठी प्रसिद्ध आहे. इथला परिसर गर्द जंगल आणि टेकड्यांनी वेढलेला आहे.

त्यामुळेच अनेकजण पहलगामला भारताचं स्वित्झर्लंड असंही म्हणतात. काश्मीर मधल्या पर्यटनाच्या दृष्टीनं पहलगाम अत्यंत महत्त्वाचं आहे.

हा प्रदेश हिंदू भाविकांच्या अमरनाथ यात्रेच्या वाटेवरचा सर्वांत महत्त्वाचा टप्पा मानला जातो.

निसर्गानं पहलगामला भरभरून सौंदर्य दिलं आहे आणि या नेत्रदीपक परिसरात अनेक जागा पाहण्यासारख्या आहेत.

श्रीनगर आंतरराष्ट्रीय विमानतळापासून पहलगाम हे 96 किलोमीटरवर आहे, असं अनंतनाग जिल्ह्याच्या वेबसाईटवर म्हटलं आहे.

तुम्ही रेल्वेनं प्रवास केला, तर उधमपूर आणि जम्मू इथे उतरून पुढे टॅक्सीनं पहलगामला जाता येतं. पहलगाम उधमपूरपासून 217 किलोमीटरवर तर जम्मूपासून 285 किलोमीटरवर आहे.

या परिसरात रस्त्यावरून दळणवळणाची चांगली सोय आहे. राज्याची बस सेवा आहे, तसंच श्रीनगर, जम्मू आणि अनंतनागमधून खासगी बसही उपलब्ध असतात. इथून टॅक्सीनंही पहलगामला जाता येतं.

पहलगामच्या आसपासची पर्यटन स्थळं

काश्मिरी भाषेत पहलगामचा अर्थ होतो, मेंढपाळांचं गाव. बॉलिवूडच्या अनेक चित्रपटांचं शूटिंग पहलगाम परिसरात झालं आहे.

पहलगाममध्ये चंदनवाडी, बैसरान, शेशनाग सरोवर, पंचतरणी, अमरनाथ गुंफ, अरू व्हॅली आणि लिडरवाट ही प्रमुख पर्यटनस्थळं आहेत.

यावर्षीच्या यात्रेसाठीची नोंदणी सुरू झाली असून, यंदा तीन जुलैपासून यात्रा सुरू होईल आणि ऑगस्टमध्ये संपेल, असं जम्मू काश्मीर श्री अमरनाथ श्राईन बोर्डाच्या वेबसाईटवर म्हटलं आहे.

काश्मीर टूरिझमच्या वेबसाईटवरील माहितीनुसार इथे स्नो लेपर्ड (हिमबिबट्या), आशियाई काळे अस्वल, लाल कोल्हा आणि कस्तुरी मृग अशा जंगली प्राण्यांच्या प्रजातींचा अधिवास आहे.

2011 च्या जनगणनेनुसार पहलगामची लोकसंख्या 9,264 एवढी आहे. पण आता ती 13,200 एवढी वाढल्याचा अंदाज आहे.

या परिसरात मुस्लीम बहुसंख्य (80%) आहेत, तसंच हिंदू (17%), शीख, ख्रिश्चन, बौद्ध, जैन आणि अन्य धर्मीय लोकही राहतात.

(बीबीसीसाठी कलेक्टिव्ह न्यूजरूमचे प्रकाशन.)